Megabitlik bellek yongası yapıldı.

(d.1905-ö.1984). filozof

Macintosh bilgisayarlar piyasaya sürüldü. Apple firması MACINTOSH adlı bilgisayarı üretti.

OHAL ilan edildi.
Bitlis, Çanakkale, Sinop, Kastamonu'da 19.7.1984 tarihine kadar,
Çankırı, Gümüşhane, Isparta, Kırşehir'de 19.11.1984 tarihine kadar.

Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavir Yardımcısı Işıl Ünel'in otomobiline bomba yerleştirmeye çalışan terörist bombanın elinde patlaması sonucu öldü.

Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği Başkatibi Hasan Servet Öktem ve Büyükelçi Ataşesi Yardımcısı İsmail Pamukçu, evlerinin önünde uğradıkları silahlı saldırıda yaralandılar.

1982 Anayasası'nın 143. maddesiyle yeniden düzenlenen bu mahkemeler, 16 Haziran 1983 tarih ve 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kuruluş ve yargılama usulleri hakkındaki kanun ile yeniden kuruldu ve çalışmalarına 1 Nisan 1984'te resmen başladı. Ankara, Diyarbakır, Erzincan, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya ve Malatya il merkezlerinde kurulan Devlet Güvenlik Mahkemeleri, suç işleyen kişilerin sıfat ve memuriyetleri ne olursa olsun, yargılama yetkisine sahiptir. Devlet Güvenlik Mahkemeleri; devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne ve hür demokratik düzene karşı işlenen suçlarla, nitelikleri Anayasa'da belirtilen Cumhuriyet aleyhine işlenen ve devletin iç ve dış güvenliğini ilgilendiren suçlara ilişkin davalara bakar. 07.05.2004 tarih ve 5170 sayılı Anayasa değişikliğiyle, Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırılmıştır. Önceden bu mahkemelerin görev alanına giren davalar, belirli ağır ceza mahkemelerinin görev alanına alınmıştır.

IMF ile 15.stand-by antlaşması. 1 yıl süreli 225 milyon dolar atlaşma yapıldı… 169 milyon dolar kullanıldı.

AIDS'e neden olan virüs belirlendi.

Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği sekreteri Şadiye Yönder'in eşi, İran ile Türkiye arasındaki ticaret yapan işadamı Işık Yönder bir ASALA militanı tarafından öldürüldü.

Urfa'nın adı Şanlıurfa olarak değiştirildi.

Türkiye'nin Viyana Büyükelçiliği çalışma Ataşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetti. Ermeni devrimci ordusu adlı örgüt eylemi üstlendi.

TBMM, askerlik süresini 18 aya indiren yasa tasarısını kabul etti.

TRT, televizyonda tamamen renkli yayına geçti.

OHAL ilan edildi. Aydın, Balıkesir Niğde'de 19.11.1984 tarihine kadar… Amasya, Rize, Sakarya'da 19.3.1985 tarihine kadar… Çorum'da 19.7.1985 tarihine kadar OHAL uygulandı.

Terör örgütü PKK, 15 Ağustos 1984 akşamı saat 21.30'da Siirt Eruh ve Hakkari Şemdinli'de ilk eylemini gerçekleştirdi. 1 asker şehit oldu, 9 asker ile 3 sivilin yaralandı.

OHAL ilan edildi. Denizli, Eskişehir, Giresun, Manisa, Uşak'ta 19.3.1985 tarihine kadar OHAL uygulandı.

Türkiye'nin BM temsilciliğinde görevli Enver Ergun, aracına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu yaşamını yitirdi. Bu olayı yine "Ermeni Devrimci Ordusu" adlı örgüt üstlendi.

Savaş Gemisi, Eski ABD Deniz Kuvvetleri PG95 Defiance. 23.11.1984 tarihinde İzmir-Dikili açıklarında yangın sebebiyle battı.

ARPA'nın adı INTERNET olarak değiştirildi.

(d.?-ö.1985). fizik mühendisi

Avrupa'da mobil telefonlar kullanılmaya başlandı.

Türkiye'ye KDV (Katma Değer Vergisi) TBMM tarafından 3065 sayılı yasa ile 25/10/1984 tarihinde kabul edilip, 02/11/1984 tarihinde resmi gazetede yayınlanmış, 01/01/1985 tarihinden itibaren yürürlüğe konmuştur.

Savaş Gemisi, Doğanbey 85 tatbikatı sırasında Ege Denizi'nde fırtına sebebiyle battı. 39 denizci şehit oldu.

OHAL ilan edildi. Antalya, Samsun, Tokat, Trabzon, Zonguldak'ta 19.7.1985 tarihine kadar… Kahramanmaraş, Kocaeli'de 19.11.1985 tarihine kadar… Bursa, Malatya, Mersin'de 19.3.1986 tarihine kadar… Sivas'da 19.7.1986 tarihine kadar OHAL uygulandı.

Balıkesir'de bir jet uçağı şehrin tam ortasına düştü. Kazada 14 kişi hayatını kaybederken, 21 kişi de yaralı olarak kurtuldu

Hüsamettin Cindoruk, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı seçildi. Cindoruk, "bu emaneti kimseye teslim etmem. Sadece sahibine teslim ederim" dedi. Yeni Genel Başkanın lakabı "emanetçi" oldu.

Ülkesinde "Glasnost" (Açıklık, Şeffaflık, Ocak 1987) ve "Perestroyka" (Yeniden Yapılanma, Kasım 1987) uygulamaya çalışacak olan Michael Gorbachev, Kızıl Partinin başına geçti.

OHAL ilan edildi. Edirne ve Erzincan'da 19.11.1985'e, Artvin'de 19.3.1986'ya, Ordu'da 19.7.1986'ye, Ankara ve İzmir'de 19.11.1986 tarihine kadar OHAL uygulandı.

Yeşilköy Havaalanı'na, Atatürk Havalimanı adı verildi.

İstanbul Boğazı'nda bir Savaş Gemisi, Rus Deniz Kuvvetleri'ne ait Khasan okul gemisi ile çarpışıp battı.
5 Türk denizcisi şehit oldu.

Eski Başbakan Yardımcısı ve SHP Genel başkanlarından Murat Karayalçın ve arkadaşları, Sosyal Demokrat Halk Partisi (SHP) adıyla yeni bir siyasi parti kurdular. Partinin başkanlığına Karayalçın, genel sekreterliğine ise Fikri Sağlar getirildi.

13 Nisan 1984'te toplanan SODEP 1. Olağan Kurultayı'nda Genel Başkan İnönü, solda tek çatının şart olduğunu belirtti. Ardından 13 Temmuz'da İnönü ve Halkçı Parti Genel Başkanı Necdet Calp iki partinin birleşmesi için prensip kararı aldılar. Haziran 1985'te Aydın Güven Gürkan Halkçı Parti genel başkanı seçildi. Gürkan da birleşmeden yana olduğunu belirtti. 16 Eylül 1985'te SODEP ve Halkçı Parti'nin birleşme protokolü imzalandı. 2 Kasım'da Halkçı Parti kurultay toplandı ve partinin adı Sosyal Demokrat Halkçı Parti olarak değiştirildi. 3 Kasım'da SODEP kurultayı toplandı ve partinin feshedilerek SHP'ye katılması kararlaştırıldı.

SDP, 18 Şubat 1995 tarihinde ortak yapılan kurultay ile CHP ile birleşme kararı alarak feshedildi.

Kuruluş çalışmaları 27 Ekim 1983 tarihinde Halil Tunç, Sedat Akman ve Murtaza Çelikel tarafından açıklanan DSP, 612 kurucu üyenin başvurusuyla 14 Kasım 1985'de resmen kuruldu. 23 Kasım'da yapılan ilk Kurucular Kurulu toplantısında tek aday olarak gösterilen Rahşan Ecevit, DSP Genel Başkanı oldu.

Rahşan Ecevit, 13 Eylül 1987 tarihinde yapılan Kurucular Kurulu toplantısında genel başkanlığı eşi Bülent Ecevit'e devretti. Kendisi de o tarihten itibaren Genel Başkan Yardımcılığı görevini üstlendi. 7 Mart 1988'deki 1. Olağan Büyük Kurultay'da, genel başkanlık görevinden ayrılan Ecevit, 15 Ocak 1989 tarihinde yapılan kurultayda yeniden genel başkan seçildi.

Ecevit'in Türkiye'ye çağırdığı Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş, 3 Mart 2001'de Devlet Bakanlığı'na atanarak ekonominin başına geçti.

Ecevit, 4 Mayıs 2002 tarihinde aniden rahatsızlanarak Başkent Üniversitesi Hastanesi'ne kaldırıldı ve 26 saat süren gözetimin ardından taburcu edildi. Bu, Ecevit'in uzun süren hastalık döneminin ve partiden ardarda istifaların yaşandığı ülkeyi erken seçime götüren sürecin başlangıcı oldu. Bir süre evinde dinlenen Bülent Ecevit, 17 Mayıs'ta yeniden Başkent Üniversitesi Hastanesi'nde tedavi altına alındı ve 11 gün burada kaldı.

DSP'den istifa edenler 22 Temmuz 2002 tarihinde Yeni Türkiye Partisi'ni (YTP) kurdular. YTP, 63 milletvekili ile Meclis'te temsil edilmeye başlandı. Sadece Ecevit'i ve DSP'yi siyaseten bitirmek ve CHP sultasını korumak için kurulan YTP, 2004 yılı Ekim ayında CHP ile birleşerek siyasi varlığına son vermiştir.

OHAL ilan edildi.
Adıyaman, Erzurum, Gaziantep'de 19.3.1986 tarihine kadar.
Kars'ta 19.11.1986 tarihine kadar,
Ağrı, Adana, Hatay'da 19.3.1987 tarihine kadar,
İstanbul'da 19.7.1988 tarihine kadar

Memurların disiplin cezalarının affı.

Muharrem Karslı'nın başkanlığında 26 Aralık 1985 tarihinde açılan İMKB, 3 Ocak 1986'da Cağaloğlu'ndaki binasında alım satıma başladı.

İspanya ve Portekiz, AT'ye tam üye oldu.

Savunma Sanayii Müsteşarlığı kuruldu.

Dünyadaki durgunluk ve mali yükün paylaşımı konusundaki iç çekişmeler 1980'lerin başlarında bir "Avrupa karamsarlığı" havasının doğmasına neden oldu. Ancak, 1984'ten sonra bunun yerini Topluluğun canlandırılması konusunda daha umutlu beklentiler aldı. Jacques Delors başkanlığındaki Komisyonun 1985'te hazırladığı Beyaz Kitap'a dayanarak Topluluk, 1 Ocak 1993'e kadar tek pazar oluşturmayı kendisine hedef edindi. Avrupa Tek Senedi, 17 Şubat 1986'da Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, Lüksemburg ve Portekiz tarafından, 28 Şubat 1986'da ise Danimarka, İtalya ve Yunanistan tarafından imzalandı.

1987 yılında yürürlüğe giren Avrupa Tek Senedi ile Avrupa Topluluklarını kuran Antlaşmalar kapsamlı bir biçimde değişikliğe uğradı.

Avrupa Tek Senedi 1992 de Avrupa Birliği'nin kurulması ile tamamlanmıştır. 1992'de malların,kişilerin, hizmetlerin, serbetçe dolaşıldığı bir Tek Pazar kurulmuştur bu yüzden Avrupa Birliği içinde 4 özgürlük olarak adlandırılır.

Avrupa Tek Senedinin temel hükümleri:
-Birliğin gücünün yayılması
-Yeni politikaların kurulması: Parasal Politika, Sosyal Politika, Ekonomik ve Sosyal Bağlılık, Araştırma ve Teknolojik Gelişim, Çevre, Dış Politika alanında işbirliği
-Bakanlar Konseyi'nin geliştirilmesi
-Avrupa Parlementosunun rolünü artırma

OHAL ilan edildi.
Şanlıurfa'da 19.03.1987,
Elazığ'da 19.03.1993,
Bingöl'de 6.10.1997,
Tunceli'de 30.07.2002 tarihlerine kadar.

Çernobil faciası: Ukrayna'nın (SSCB) Çernobil kentinde meydana gelen ve yaklaşık 7 milyon kişinin zarar gördüğü patlama nedeniyle ortaya çıkan radyoaktif bulutlardan, Türkiye de etkilendi.

Kamuoyunda ‘Fak-Fuk-Fon' olarak bilinen Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşmayı Teşvik Yasası, Meclis'te kabul edildi.

Boşalan 11 milletvelliği için 10 seçim bölgesinde yapılmıştır.

Kardeniz Münhasır Ekonomik Bölgesi ilan edildi.

Fluoksetin isimli güçlü bir antidepresif ilaç bulundu. (Prozac)

Türkiye ile ABD arasında Savunma ve Ekonomik işbirliği Anlaşması 5 yıl süre ile uzatıldı. (Mektup teatisi ile).

Türkiye'nin AET'ye tam üyelik başvurusu Devlet Bakanı Ali Bozer tarafından Belçika Dışişleri Bakanı ve AET Dönem Başkanı Leo Tindemans'a verildi.

Türkiye, 14 Nisan 1987 tarihinde, Ankara Anlaşması'nda öngörülen dönemlerin tamamlanmasını beklemeden, üyelik başvurusunda bulunmuştur. Komisyon, bu başvuru ile ilgili görüşünü 18 Aralık 1989'da açıklamış ve kendi iç bütünleşmesini tamamlamadan Topluluğun yeni bir üyeyi kabul edemeyeceğini belirtmiştir. Ayrıca, Türkiye'nin, Topluluğa katılmaya ehil olmakla birlikte, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesi gerektiğini ifade etmiştir. Bu nedenle, üyelik müzakerelerinin açılması için bir tarih belirlenmemesi ve Ortaklık Anlaşması çerçevesinde ilişkilerin geliştirilmesi önerilmiştir.

Eskişehir F-16 uçak motor fabrikası, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından açıldı.

Türkiye ihalede satın alınacak uçakların Türkiye'de üretilmesini şart koşmuştur. Bu karar sayesinde 1984 ve 1985 yıllarında ABD-Türkiye ortaklığı ile TAI ve TEİ firmaları kurulmuş ve gelecekte Türk Savunma Sanayii için bir kilometre taşı elde edilmiştir. TAI yapısal ve aviyonik aksamlardan, TEI ise motor üretiminden sorumlu olacaktır.

Takvimler 1987'yi gösterdiğinde hem TAI hem de TEI üretim/montaj çalışmalarına başlamıştır. Bu kapsamda ilk başlarda ABD'den gelen parçaların montajı yapılmış, bir nevi yapboz gibi uçak parçaları birleştirilerek uçar hale getirilirken, ilerleyen yıllarda firmaların kendini geliştirmesiyle birlikte uçaklar üzerinde azımsanmaması gereken yerlilik oranları da oluşmaya başlamıştır. Yani Türkiye artık yalnızca hazır gelen parçaları birleştirme hususunda değil, az-çok üretim konusunda da ilerlemeler kaydetmeye başlamıştır.

Yüksek Sağlık Şurası, tüp bebek uygulamasının Türkiye'de de başlatılmasını kararlaştırdı.

"Ermeni Sorununun Siyasi Çözümü Üzerine Karar" Avrupa Parlamentosu'nda kabul edildi.

OHAL Bölge Valiliği ihdas edildi. OHAL ilan edildi. Diyarbakır'da 30.11.2002'ye, Hakkari'de 30.07.2002'ye, Mardin'de 30.11.1996'ya, Siirt'te 30.11.1999'a, Van'da 30.07.2000 tarihlerine kadar OHAL uygulandı.

Türkiye'de kan kanserli bir hastaya ilk kez kemik iliği nakli yapıldı.

1987 Referandumu'na gidilme nedeni 12 Eylül Askeri Darbesi sonrası yapılan 1982 Anayasası'nın Geçici 4. madde ile getirdiği siyasi yasakların kaldırılması talebiydi.
'Evet' %50. 16, 'Hayır' %49. 84 çıktı.
Böylece, Geçici 4. maddede belirtilen siyaset yasakları yürürlükten kalktı. Kapatılan partilerin tekrar açılmasının ve eski siyasetçilerin siyasete dönmesinin önü açıldı.

İsrail işgaline ve ölümcül saldırılarına karşı Filistin halkının baş kaldırması.
1987'de başladı. 1993 Ağustos ayında Norveç´te "Özerk Filistin Yönetimi"nin kabul edildiği Oslo Anlaşmasının imzalanması ile sona erdi.

(d.1906-ö.1988). psikolog

Türkiye, BM İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi'ni imzaladı.

THY, iç hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı.

Halepçe'ye zehirli gaz saldırısı, İran-Irak Savaşı esnasında Saddam Hüseyin'in, 1986-1988'de Irak'ın kuzeyinde yaşayanlara karşı düzenlettiği El-Enfal Harekâtı adlı isyanı bastırma operasyonunun bir parçasıdır. Kimyasal bombalar ilk olarak Balisan Vadisi'nde kullanıldı. Bu saldırıda kaç kişinin öldüğü tam olarak bilinmiyor. Balisan'ı, Şanexşê köyü takip etti. Kimyasal saldırıların üçüncü ve en büyüğü ise Halepçe'ye yapıldı. Resmi rakamlara göre 6 bin sivil kimyasal gazlardan zehirlenerek öldü ve 15 bin kişi yaralandı. Katliam nedeniyle 1 milyondan fazla insan Türkiye ve İran'a sığındı.

Ceza indirimi öngören kanun.

Anavatan Partisi'nin olağan genel kongresi yapıldığı sırada gerçekleşmiştir. Özal konuşma yapmak için kürsüye çıktıktan kısa bir süre sonra saat 12:18'de Kartal Demirağ adlı bir saldırgan tarafından iki kez ateş edilmiş ve kurşun Özal'ın önünde bulunan mikrofonun ayağında sekip sağ el başparmağını yaralamıştır.

Temeli 29 Mayıs 1985'de atılan, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü hizmete açıldı.

Normal zamanı Mart 1989 olan yerel seçimlerin öne çekilip Kasım 1988'e alınması halk oylamasına sunuldu.
%65 "Hayır", %35 "Evet" çıktı.
Oylama reddedildi.

Macaristan Cumhuriyeti

Tim Berners-Lee internet tarayıcısını tasarladı.

Demokratik Sol Parti (DSP) genel başkanlığına Bülent Ecevit seçildi.

Özgürlük isteyen halk tarafından Tiananmen Meydanında gösteriler yapıldı ve 200 kişi yaşamını yitirdi.

Mihail Gorbaçov, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Başkanı oldu.

Bulgaristan'dan göç eden Türklerin sayısı 90 bin kişiyi buldu.

Kapalı yerlerde sigara içilmesi ile sigara reklamı ve kampanyası yasaklandı.

1989 Doğu Avrupa'da marksist ekonomilerin çökmesi

(29 Şubat 1920 - 25 Temmuz 1989)
Fikir adamı, düşünür, yazar.

İran devlet başkanlığı seçimlerini Haşimi Rafsancani kazandı.

Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü'ne ait BN-2A-3 Islander tipi uçak, Suriye sınırında kadastro çalışmaları yapmak üzere kalktıktan sonra Suriye'ye ait 2 Mig-21 savaş uçağı tarafından düşürüldü.

Pilotlar Talat Gencer, Faik Aytan ile teknisyenler Yusuf Gören, Selahattin Çelik ile Fikri Köşker şehit oldu.

Olay sonrasında Suriye yetkilileri Türk uçağının 20 kilometre sınırı ihlal ettiğini iddia etti. Ancak bir yıl sonra Türkiye'ye ailelere verilmek ve düşürülen uçak için 3 milyon 430 bin dolar tazminat ödedi.

Şangay Borsası hizmete girdi.

Berlin Duvarı yıkıldı. 1990 Ekiminde Doğu ve Batı Almanyalar birleşti.

Türkiye, 14 Nisan 1987 tarihinde, Ankara Anlaşması'nda öngörülen dönemlerin tamamlanmasını beklemeden, üyelik başvurusunda bulunmuştur. Komisyon, bu başvuru ile ilgili görüşünü 18 Aralık 1989'da açıklamış ve kendi iç bütünleşmesini tamamlamadan Topluluğun yeni bir üyeyi kabul edemeyeceğini belirtmiştir. Ayrıca, Türkiye'nin, Topluluğa katılmaya ehil olmakla birlikte, ekonomik, sosyal ve siyasal alanda gelişmesi gerektiğini ifade etmiştir. Bu nedenle, üyelik müzakerelerinin açılması için bir tarih belirlenmemesi ve Ortaklık Anlaşması çerçevesinde ilişkilerin geliştirilmesi önerilmiştir.

(d.1895 - ö.1990)

Atatürk Barajı'nda su tutulmaya başlandı.

Sovyetlerin Bakü baskını. Ermenistan'ın Karabağ'ı işgal kararı alması üzerine protesto eylemleri düzenlenen Azerbaycan'da... Sovyetler, 26 bin kişilik ordu ve zırhlı araçlarla, Bakü ve diğer illerde kadın ve çocuk ayrımı yapmadan insanları katletti.

Türk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muammer Aksoy, düzenlenen bir suikast sonucu öldürüldü.

SSCB'nin dağılması: Sovyetler Birliği Komünist Partisi güç monopolünü devretmeye hazır olduğunu açıkladı.

Ermeni Diasporasının, sözde "1915 soykırım savlarını" ABD başkanının bir deklarasyonu ile tescil ettirme önerileri Senato'da reddediidi.

Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Müdürü olan Çetin Emeç, şoförü Sinan Ercan'la beraber öldürüldü.

2000 yılında yakalanan İrfan Çağrıcı ve 4 arkadaşına idam cezası verildi. Sanıkların bu cezaları daha sonra müebbete çevrildi.

ABD uzay mekiği Discovery'nin mürettebatı, ilk uzay teleskobu Hubble'ı yer çevresinde yörüngeye oturtmayı başardı.

Genel Başkan: Fehmi Işıklar

Rusya Federasyonu resmen bağımsızlığını ilan etti.

Doğu Almanya ve Batı Almanya ekonomilerini birleştirme kararı aldı.

1990 Ağustos'ta Irak, Kuveyt'i işgal etti. Saddam Hüseyin önderliğindeki Irak, Kuveyt'i işgal etti. Kuveyt Emiri Şeyh Cabir es-Sabah, Suudi Arabistan'a kaçtı.

ABD Öncülüğünde Körfez Savaşı Başladı. 1991 Körfez Savaşı bitti.

1958-1965 yılları arasında Tekirdağ, Gemerek, Türkili, Altındağ ve Sivas'ta müftülük yapan Dursun 4 Eylül 1990 tarihinde İstanbul Koşuyolu'ndaki evinin yakınlarında teröristler tarafından silahla vurularak öldürüldü. Cinayetin ardından evinde, yatağının üzerine ise "Kutsal Terör Hizbullah" kitabı bırakılmıştı.

ANKARA Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi ve SHP parti meclisi üyesi Eski Milletvekili Doç. Dr. Bahriye Üçok, evine kargoyla gönderilen 2 kitaba yerleştirilmiş bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetti. Üçok, o dönemde partisi Sosyal demokrat Halkçı Parti (SHP) için bir laiklik raporu hazırlıyordu.

Kadının çalışmasını kocanın iznine bağlayan Medeni Kanun'un 159. maddesi Anayasa Mahkemesi'nce iptal edildi. İptal kararı 2 Temmuz 1992 tarih ve 21272 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necip Torumtay'ın Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile Kuzey Irak'ta oluşan krizin yöneltilmesinde ortaya çıkan görüş ayrılıkları neticesinde istifa etti.

15 Aralık 1990'da, 1972'den beri düzenli olarak Türkiye'nin de bir muhriple katıldığı altı NATO ülkesinin (Türkiye, Yunanistan, ABD, İngiltere, İspanya ve İtalya) oluşturduğu NAVOCFORMED (Naval on Call Force Mediterranen-NATO Akdeniz Çağrı Kuvveti) aktive edildi.
Bu kuvvet, Nisan 1992'de STANAVFORMED (NATO Standing Naval Forces Mediterranen-NATO Akdeniz Daimi Deniz Görev Grubu) adını aldı.

MİT'te uzun yıllar çalışan ve önemli görevlerde bulunan Ferdi Tamer, silahlı saldırı sonucu şehit edildi. Aynı dönemde 5 ay içerisinde 6 MİT mensubu suikasta kurban gitti.

Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklamının yapılması yasaklandı.

ABD'nin, Irak'ı Kuveyt'ten çıkarmak üzere planladığı askeri müdahalesi resmen başladı.

Irak, Kuveyt Savaşında, İsrail'in Tel Aviv ve Hayfa şehirlerine Scud füzesi attı.

Bakanlar Kurulu, Kürtçe konuşma ve şarkı söylemeyi serbest bıraktı.

Irak Kuveyt'ten çekilme kararını açıkladı. Böylece Amerikan birlikleri ve müttefik kuvvetlerin birlikte yürüttükleri "Çöl Fırtınası" harekatı sona erdi. 28 Şubat'ta ateşkes antlaşması imzalandı.

1991 Hırvatistan Savaşı Başlangıcı. 1995 Hırvatistan Savaşı'nın Sonucu

Körfez Savaşı sırasında Irak ordusunun kuzeydeki Kürt isyanını bastırması ile bağlantılı olarak Türk sınırına gelen 460 bin Kürt için ABD ve Batılı müttefikler bir tampon bölge kurar: "Operation Provide Comfort" (Huzur Operasyonu) başlar, sığınmacılar için Güvenli Bölge oluşturulur, Koalisyon güçleri Kuzey Irak'a girerler.

Terörle Mücadele Kanunu'nun geçici 4. maddesi uyarınca öngörülen şartla salıverme.

Ateşkes antlaşmasının yürürlüğe girmesiyle Körfez Savaşı resmen sona erdi.

Hırvatistan'da referandum yapıldı. Halkın % 94'ü bağımsızlık için oy kullandı. Referanduma katılım oranı % 86 oldu.

Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında pasaport uygulaması kaldırıldı.

Alman Parlementosu, ülkenin başkentini Bonn'dan tekrar Berlin'e taşıma kararı aldı.

Saddam Hüseyin'in kendi halkına karşı uyguladığı katliamların durdurulması için uluslararası toplum harekete geçti.

ABD, Türkiye'ye kuzeyden de bir cephe açılmasını, buradan Türk askerlerinin Irak'a girmesini önerdi.

Ancak Türkiye'deki muhalefet liderleri Süleyman Demirel ve Erdal İnönü, buna karşı çıktılar. İktidarda olan ANAP içinde de Irak'a asker gönderilmesi konusunda bir ikilik vardı. Tezkere olmayınca, kendi imkanımızla sınır bölgelerine göç eden Iraklılara kendi imkanlarımızla Irak içinde yardım edemedik. Dolayısıyla adına Çekiç Güç denilen bu oluşum ortaya çıktı.

Daha sonra Türkiye'de iktidara gelen farklı siyasi partiler de Çekiç Güç'ü eleştirmesine rağmen her seferinde Çekiç Güç'ün görev süresinin uzatılması için meclis'ten karar çıktı. Farklı hükümetler dönemlerinde de uzatma kararları hep onaylandı. Çekiç Güç'e çok karşı olanlar bile, uzatılması için oy kullandılar.

ÇEKİŞ GÜÇ: (Haşmet Babaoğlu); "Birinci Körfez Savaşı'ndan hemen sonra "Saddam Hüseyin'in saldırılarına karşı Kuzey Irak'ta yaşayan halkları korumak" için İncirlik ve Pirinçlik'te konuşlandırılan 77 hava aracı ve 1862 kişilik personelden oluşan birlikten söz ediyorum.
Birkaç yıl içinde bölgenin sosyolojisini tabandan değiştiren; kuzeyde Kürt devleti yapılanmasını fiilen güvence altına alan ve bir yandan da Kandil'e teçhizat taşıyan oluşumdan...
90'lı yıllar boyunca altı ayda bir meclisimize "Çekiç Güç"ün görev süresini uzatma kararları geldi. ABD istedi, her seferinde "Okey!" dedik.
O sırada başta Eşref Bitlis Paşa olmak üzere "Çekiç Güç varken PKK'yla mücadele başarıya ulaşamaz" diyen komutanlarımız şüpheli ölümler ve açık suikastlarla "susturuldu"lar.
Uyanabilirdik.
Ama öyle bir siyasi kargaşa vardı, ortalık öyle toza dumana katılmıştı ki, gözlerimizi ve kulaklarımızı kapatmayı tercih ettik.
Benim de içinde yer aldığım dönemin ana akım medyası ise "yaşam tarzı"na kafayı takmıştı.
Amerikalılar kaymakam tokatlamış;
Cizre'de, Silopi'de askerlerimiz yabancı bir ülkenin ordusu gibi dolaşır hale gelmişler; umursayan yok denecek kadar azdı."

Boris Yeltsin, Rusya devlet başkanı olarak göreve başladı.

Avrupa'nın ilk çevre uydusu ERS-1 yörüngeye oturtuldu.

Azarbaycan, Rusya'dan bağımsızlığını ilan etti. Azerbaycan'ın istiklalini ilk tanıyan ülke Türkiye oldu. (18 Ekim 1991)

Özbekistan, bağımsızlık ilan etti.

Kırgızistan, bağımsızlık ilan etti.

Tacikistan Parlamentosu, 9 Eylül 1991'de bir deklarasyon yayımlayarak Tacikistan'ın Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti ve 2 Mart 1992'de Birleşmiş Milletler üyeliğine kabul edildi.

Ermenistan bağımsızlığını ilan etti.

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu'na bağlı federe bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1991 tarihinde özerkliğine kavuşmuştur. Güney Urallardan batıya doğru Belaya ve Kama nehirlerine kadar uzanan bölgede bulunmaktadır. Başkurtlar veya Başkortlar veya Başkırtlar, Türk halklarından biridir. Çoğunluğu Rusya Federasyonu içindeki Başkurdistan'da yaşar.
Başkent: Ufa Nüfus: 4.192.300 Yüzölçümü: 143.600 km² Dil: Başkurtça Din: İslamiyet
Asırlar boyunca çeşitli baskılara ve asimilasyon çalışmalarına maruz kalan Başkurtlar, her şeye rağmen millî kimliklerini ve İslam inançlarını korumaya çalışmışlar. Özellikle 90'lı yıllarda Sovyetler Birliğinin yıkılmasıyla birlikte, dinî değerlere ve geleneksel milli kültüre olan ilgi de önemli ölçüde artmıştır.

20 Ekim 1991 Genel Seçimlerinde, SHP ile Halkın Emek Partisi ittifak yaptı.

Fehmi Işıklar, Salih Sümer, Mahmut Uyanık, Sedat Yurttaş, Hatip Dicle ve Leyla Zana Diyarbakır'dan;
Ahmet Türk ve Mehmet Sincar, Ali Yiğit Mardin'den;
Mahmut Alınak, Orhan Doğan ve Selim Sadak Şırnak'tan;
Zübeyir Aydar, Naif Güneş, Siirt'ten;
Nizamettin Toğuç, Batman'dan; Remzi Kartal Van'dan; Sırrı Sakık Muş'tan; Mahmut Kılıç Adıyaman'dan, Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) listesinden 19. dönem milletvekilleri olarak TBMM'ye girdiler.

Bu milletvekilleri, SHP'den ayrılarak kendi parti gruplarını kurdular.

Türkmenistan, bağımsızlık ilan etti.

İstanbul Boğazı'nda koyun yüklü Lübnan bandıralı gemi ile Filipin bandıralı gemi çarpıştı. Kazada 22.000 koyun boğaz sularına gömüldü.

Sovyetler Birliği'nin çökmesi üzerine ABD, Türkiye'deki bazı askeri üs ve tesisleri kapatmaya başladı.

Viskuli, Beyaz Rusya'da Bağımsızlık Devletler Topluluğu kuruldu.

Kazakistan, bağımsızlık ilan etti.

Sovyetlerin dağılması ve Soğuk Savaş'ın sona ermesi

SSCB'nin dağılması ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nun ortaya çıkması

(d.1899 - ö.1992)

(d.1921-ö.1992). fizikçi

ABD'li Çekiç Güç'ün, PKK'ya yardım ve yataklık yaptığı ilk kez basında yer buldu.
Çekiç Güç uçaklarının Bisi Yaylası'na yardım malzemesi attığına dair haberler basında yer aldı.

Avrupa'nın, Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlığını resmen tanıması üzerine Yugoslavya dağılmış oldu.

İstanbul'da evlerde doğal gaz kullanılmaya başladı.

Ozon tabakasındaki deliğin Güney Amerika sahillerine kadar genişlediği saptandı.

BM'nin 19 Aralık 1994'de gerçekleştirdiği 92. Oturumu'nda alınan karar doğrultusunda, 16 EYLÜL, ''Dünya Ozon Tabakasını Koruma Günü'' ilan edildi. Aynı zamanda Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü'nün imza tarihi.

Yukarı Karabağ bölgesinin bir kasabası olan "Hocalı", 936 kilometre karelik alanı ve 11.356 kişilik nüfusu ile ufak bir yerleşim yeri olmasına rağmen bölgede bulunan tek hava alanına sahip olması nedeniyle stratejik olarak çok önemli bir konumdaydı.

Bölge 1991 yılının Ekim ayından itibaren abluka altına alınarak Ermeni Devlet Kuvvetleri tarafından bombalandı. 1992 yılının Ocak ayında ise bölgede uçan helikopterin düşürülmesi 20 Rus ve Kazak uzmanın ölmesi ile sonuçlanınca Hocalıya 6 aydan fazla sürecek bir gaz ve elektrik kesintisi uygulandı. Bölgede bulunan Rus 366. Zırhlı Alayının ağır silahlarıyla bombardıman yapıldı.

1992 yılının 25 Şubatını 26 Şubata bağlayan gece Ermeni milisleri ve askerleri giriş ve çıkışlarını tuttukları Hocalı köyüne girdiklerinde savunmasızca saklanan veya dağlara kaçan insanların üzerine kurşun yağdırmaya başladılar. Katliam bittiğinde geride 83'ü çocuk, 106'sı kadın olmak üzere toplam 613 kişinin cansız bedeni vardı.

Yapılan katliama bütün İnsan Hakları savunucusu olduklarını iddia eden devletler sustu. Katliam sonrası 1275 Azeri Türk rehin alındı. Bu esirlerden 150'sinin akıbeti halen bilinmemektedir.

Büyük acılarla dolu Bosna Savaşı başladı. 1995 yılında, Bosna'da Soykırım yapıldı.

Sovyet Birliği'nin dağılması, Berlin Duvarının yıkılması sonrasında Batının Balkanlardaki çalışmaları da, bu bölgede patlayan savaşlarda oldukça etkilidir. Vatikan, Avusturya ve Almanya, Hırvatistan'ı Yugoslavya'dan ayrılmaya teşvik etti. Hırvatistan'ı çok geçmeden Bosna izledi. 29 Şubat-1 Mart 1992'te Bosnalı Hırvatlar ve Bosnalı Müslümanlar bir bağımsızlık referandumu düzenlediler ve sonuç yüzde 99.7 ile Yugoslavya'dan bağımsızlık ilanı yönünde oldu.

Azerbaycan'ın Karadağ bölgesi Ermeniler tarafından işgal edildi.

Iğdır ve Ardahan il oldu.

Memurların disiplin suçlarının affı.

Sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanacak dar gelirlilere verilecek "Yeşil Kart" uygulaması TBMM'de kabul edildi.

12 Eylül askeri yönetiminin kapattığı partilerin açılması yasalaştı.

7. Deniz Kuvvetleri Komutanı olarak görev yaptığı sırada Göztepe'deki evinde 3 Devrimci-Sol militanı tarafından kurşunlanarak öldürüldü. Bu olaydan sonra bir gazeteye telefon ederek Devrimci-Sol'un Kayacan'ı öldürüldüğünü söylemesi üzerine suikastı Devrimci-Sol'un yaptığı anlaşılmıştır. Kayacan, o güne kadar suikast sonucu hayatını kaybeden en yüksek rütbeli Türk Silahlı Kuvvetleri mensubudur.

DENİZ BAYKAL CHP GENEL BAŞKANI OLDU
12 Eylül Darbesinin arkasından, CHP'nin yeniden açılmasından sonra, Deniz Baykal CHP Genel Başkanı seçildi.

CHP-SHP bütünleşmesinde yapılan protokol gereği üzerinde uzlaşılan Hikmet Çetin, 14 Şubat 1995'te CHP Genel Başkanlığı'na getirildi ve 9 Eylül 1995 tarihine kadar bu görevde kaldı. 9 Eylül 1995 tarihinde yapılan kurultayda ise Deniz Baykal yeniden CHP Genel Başkanı seçildi.

Türkiye'de gazetecilik yapan Kürt asıllı olan Musa Anter, 20 Eylül 1992'de Diyarbakır Seyarantepe mahallesinde uğradığı silahlı saldırıda sol bacağına, kalbi ve kafasına sıkılan kurşun sonucu yaşamını yitirdi.

Musa Anter'in yanında bulunan gazeteci ve yazar Orhan Miroğlu ise saldırı anında yaralandı. Faili meçhul cinayetlere kurban giden Anter'in kalbi ve sol bacağında vurulmasının bir tesadüf olmadığı değerlendirilmektedir.

Cumhuriyet Donanması'nın bölgede her geçen gün daha da etkin bir güç olarak varlık göstermeye başladığı Soğuk Savaş sonrası dönemde, Ege Denizi Saroz Körfezi'nde planlı NATO tatbikatlarından Display Determination-92 (Kararlılık Gösterisi-92) tatbikatına katılan TCG Muavenet muhribine, 2 Ekim 1992'de gece saat 23.00 sularında, ABD'ye ait USS Saratoga uçak gemisi tarafından, ardı ardına iki adet NATO Sea Sparrow füzesi atıldı. Asıl görevi uçak veya füze/güdümlü mermi düşürmek olan Sea Sparrow füzeleri, bu atışta SASS modunda, satıhtan satıha hafif su üstü hedeflerine zarar vermek amacıyla, kullanılmıştı. Ateşlenen füzeler geminin köprü üstü, Savaş Harekât Merkezi ve telsiz kamerasına isabet etti. Gemi komutanı Deniz Kurmay Yarbay Kudret Güngör, Uçaksavar Yardımcı Subayı Teğmen Alper Tunga Akan, Telsiz Astsubayı Serkan Haktepe, İkmal Çavuş Mustafa Kılıç ve Er Recep Atak hayatını kaybetti, 22 personel yaralandı.

ABD'nin güvence ve gözetimi altında başkenti Erbil olmak üzere Kuzey Irak'ta bir Kürt Federe Devleti kurulur, Türkiye bu devleti tanımaz.

30 Ekim 1992'de Ankara'da Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi yapıldı.

Turgut Özal:
"Ben bir icraat yapacağım zaman sol kafaların yazdıklarına bakarım. Eğer hiç sesleri çıkmıyorsa o projeyi yapmam rafa kaldırırım. Yarısının sesi çıkmıyor yarısının sesi çıkıyor ise o projeyi yeniler öyle yaparım. Eğer bütün solcular projeyi engellemek için yaygara yapıyorlarsa, hiç kimseyi dinlemem projeyi aynen yapar ve bitiririm çünkü o proje memleket için hayırlara vesiledir..."
...
"Halk Partisi hala statükocu partidir. Değişmez... bakmayın sosyal demokrat demesine. Onların sosyal demokratlığı da yoktur. Onlar statükoyu muhafaza eden eşraf partisidir. Vaktiyle o şekil kurulmuştur. O huyları hiç bir zaman değişmez. Onlar kendilerini allame-i cihan zannederler. Her şeyi bildiklerini zannederler hiçbir şey bilmezler."

(d.1913-ö.1993). bilim tarihçisi

(Kazablanka/Fas). Atlas okyanusunda deniz kıyısının doldurulması ile elde edilen bir alan üzerine inşa edilmiştir. Uzaktan bakınca tıpkı su üzerinde süzülen bir kuğu görünümündedir. Mekke’deki Mescid-i Haram’dan ve Medine’deki Mescid-i Nebevî’den sonra, dünyanın en büyük üçüncü camisi olarak bilinir. Aynı anda 25.000 kişinin namaz kılmasına olanak verecek derecede geniş olan caminin minaresi, 210 metrelik uzunluğu ile dünyanın en uzun minaresidir.

Dev bir uyuşturucu operasyonu düzenlendi.

11 ton uyuşturucu taşıyan Lucky-S adlı Panama bandıralı bir gemiye, Türk SAT Komandolarınca, 7 Ocak 1993 günü, Akdeniz açıklarında operasyon yapıldı ve gemideki 11 ton uyuşturucuya el konuldu.

Irak'ın ateşkes koşullarını çiğnemiş olduğu gerekçesi ile İncirlik'ten kalkan uçaklar Irak hedeflerini bombadı. Türkiye'de İncirlik'teki Çekiç Güç'ün kullanılmasına dair tepkiler artmaya başladı.

Milliyetçi Çalışma Partisi, adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi.

20 Ocak 1993'te Uğur Mumcu, Cumhurbaşkanı Özal'ı aradı ve ulusal güvenliğimiz ve Terör konusunda çok ciddi bilgilere ulaştığını bildirdi. Görüşmeden, Özal, Kahveci, Bitlis Paşa ve Mumcunun bir araya gelip detayları görüşmesi kararı çıktı.

Mumcu, 24 Ocak 1993'te Ankara'da Karlı Sakak'taki evinin önünde, arabasına C-4 tipi plastik bombanın patlaması sonucu suikaste kurban giderek yaşamını yitirdi.

Suikastin hemen ardında olay yerine gelen inceleme uzmanları hiçbir delil bulamadı! Patlama sonucu etrafa dağılan parçaların süpürgeyle süpürülerek ortadan kaldırıldığı iddia edildi.

Araştırmacı gazeteci olan ve büyük başarılara imza atan Uğur Mumcu, 1992 yılında Milliyet Gazetesinde ayrılarak, Cumhuriyet Gazetesine geçmişti.

Musevi iş adamı Jak Kamhi, İstanbul Beylerbeyi'ndeki evinin önünde, teröristlerin lav silahlı saldırısına uğradı. Saldırıdan yara almadan kurtuldu.

PKK terörünün bitirilmesi ve ekonomik sistemin küresel odakların kontrolünden alınması konusunda çok ciddi çalışmalara devam eden, Elektrik mühendisi profesör, hükümetlerde görev almış siyasetçi devlet adamı olan Adnan Kahveci, 5 Şubat 1993 tarihinde eşi ve iki çocuğu ile birlikte Bolu-Gerende yakınlarındaki otobanda ters yola girerek trafik kazası geçirerek hayatını kaybetti.

Kahveci'nin, Uğur Mumcu, Eşref Bitlis ve CUmhurbaşkanı Özal ile birlikte, ulusal güvenlik ve terör tehdidi konusunda bir toplantı hazırlığında olduğu bilinmekteydi.

Bu kazada Adnan Kahveci, Kızı ve eşi hayatını kaybetti, oğlu ise yaralı olarak kurtuldu. Oğlu Cihan Kahveci bu olayın bir kaza değil, suikast olduğunu açıkladı. Bu suikastin arkasında İsrail gizli servis Mossad'ın olduğunu, bunu gerçekleştireninde Erhan Göksel olduğunu açıkladı.

Erhan Göksel, 2010 yılında Amerika'daki bir otel odasında ölü bulundu.

Orgeneral Eşref Bitlis, 7 Şubat 1993 tarihinde içinde bulunduğu Beechcraft B200 King Air uçağın henüz aydınlanmayan nedenlerle düşmesi sonucu hayatını kaybetti.

Bir önceki yıl da Irak'ın Selahaddin kentine gitmekte olan Bitlis'in helikopterine taciz uçuşları yapılmış ve helikopteri inişe zorlanmıştı. Bir suikast olduğu üzerinde durulan bu kazanın nedenleri ve failleri bulunamamıştır.

Org. Bitlis'in Kürt ve terör sorununu kökünden çözmeyi hedefleyen bir plan üzerinde çalıştığı ve Kahveci, Mumcu ve Cumhurbakanı Özal ile ulusal güvenlik ve terör tehdidi konusunda bir toplantıa hazırlandığı biliniyordu.

Çekiç Güç'ün bölgeden gitmesi gerektiğini savunan Bitlis, İncirlikten kalkan ABD uçaklarının PKK ya yardım götürdüğünü açıklamıştı.

Kültürel, ekonomik ve siyasi nitelikte bir forum olan ve tüm Türk devlet ve toplulukları ile akraba toplulukların katıldığı ilk Türk Kurultayı'nın yapılması.

1991 yılında, ODTÜ ve TÜBİTAK tarafından, internet teknolojilerini kullanan yeni bir ağın tesis edilmesi amacı ile bir proje başlatıldı. Projenin gerçekleştirilmesi ile ülkemiz, ABD-Ulusal Bilim Vakfı (NSF) ağına (TCP/IP protokolü üzerinden) ilk kez 1993 yılında internete bağlandı.

Türkiye'de üniversitelerin başını çektiği internet, ODTÜ'nün ardından 1994-96 yılları arasında Bilkent, Boğaziçi, Ege ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nde de hayata geçti.

İnternetin Türkiye'de ticari kuruluşlarda kullanılması süreci, 1994 yılında TC.Merkez Bankası ile başladı. Ancak diğer kuruluşlar ve hane halkları gibi geniş kitlelere ulaşması 1996 yılı sonunda mümkün oldu.

İnternet, dünyada, ilk olarak 1969 yılında kullanıldı.